Gdańsk to miasto, które na stałe wpisało się w historię Polski. Ta kolebka Solidarności ma za sobą wiele lat trudnych, walki o wolność. Wędrując po starych uliczkach, czy rozkoszując się urokiem zachodzącego słońca nad Bałtykiem, warto przypomnieć sobie o ludziach, wydarzeniach, które doprowadziły do tego, że Gdańsk stał się wolnym miastem.
Historia Wolnego Miasta Gdańska
Wolne Miasto Gdańsk powstało wraz z odrodzeniem się Polski na mapach świata. Dostęp do morza był dla niej gwarancją niezależności. Temat ten pojawił się na konferencji w Paryżu, która odbyła się w styczniu 1919 roku. Sprawę Polską reprezentowali – Ignacy Paderewski oraz Roman Dmowski. Obaj panowie stali na stanowisku, że granice odrodzonej Polski mają odzwierciedlać te, sprzed rozbioru w 1771 roku.
Sprawa Gdańska była szeroko dyskutowana nie brakowało głosów, że miasto to ma wrócić do Polski. Sprzeciwiła się temu przede wszystkim Wielka Brytania, a również prezydent Stanów Zjednoczonych nie zajął w tej sprawie jednoznacznego stanowiska. Wilson tłumaczył się, tym, że koncepcja ta jest sprzeczna z deklaracją o samostanowieniu narodów, gdyż Gdańsk zamieszkiwali w zdecydowanej większości Niemcy.
Ostatecznie 28 czerwca 1919 zawarto Traktat Wersalski, który stanowił o utworzeniu Wolnego Miasta Gdańsk. Rząd Niemiec, jak i mieszkający w mieście Niemcy stanowczo przed tym protestowali. Władze Niemiec podejmowały szereg działań, aby nie dopuścić do polonizacji Gdańska i zatrzymać ludność niemiecką w jego granicach oraz urzędników niemieckich.
Zgodnie z ustaleniami Traktatu Wersalskiego Wolne Miasto Gdańsk zajmowało 1900 kilometrów kwadratowych i obejmowało takie tereny jak: Sopot, żuławy, Niziny oraz Wyżyny Gdańskie. Był to zasięg terytorialny, jaki miasto to miało przed wojną. Warto zauważyć, że zapisy Traktu wersalskiego nie regulowały większości kwestii relacji i zależności pomiędzy Polską a miastem Gdańsk. Zostały one dopiero zapisane na Konwencji Paryskiej, która miała miejsce w listopadzie 1920 roku i była kompromisem, gdyż nikt z ustalonych regulacji nie był zadowolony.
Gdańsk w latach 1920 -1939
Zgodnie z zapisami konwencji rząd polski reprezentował Wolne Miasto Gdańsk na zewnątrz i zawierał w jego imieniu różne umowy czy traktaty. Samo miasto było pewnego rodzaju tworem państwowym, które znajdowało się pod opieką Ligii Narodów. Miało swój parlament, konstytucje oraz hymn. Obowiązującym językiem urzędowym by niemiecki, jednak z zastrzeżeniem, że te skierowane to Polaków musiały być również w polskiej wersji językowej. Walutą były guldeny.
Terytorium miasta znajdowało się pod polski obszarem celnym. Polacy uzyskali prawo do zarządzania transportem i utworzenia własnej poczty. Powołano w tym celu instytucję, którą była Rada Portu i Dróg Wodnych. W jej zarządzie znajdował się przedstawiciel Wolnego Miasta Gdańsk oraz rządu polskiego.
Niemcy jednak nie odpuściły swoich roszczeń wobec Gdańska. Jako oficjalny pretekst ataku na Polskę we wrześniu 1939 roku stała się sprawa budowy korytarza eksterytorialnego, który miał
Niemcy jednak nie odpuściły swoich roszczeń wobec Gdańska. Jako oficjalny pretekst ataku na Polskę we wrześniu 1939 roku stała się sprawa budowy korytarza eksterytorialnego, który miałby go połączyć z terytorium Rzeszy Niemieckiej.
